Croc Attack, Assaf Gavron

Εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος

Σελ. 367

Ισραήλ. Τελ Αβίβ. Αρχές δεκαετίας 2000. Δεύτερη Παλαιστινιακή  Ιντιφάντα*. Ο Εϊτάν Ενώχ - ή Κροκ ξεκινάει να πάει στην δουλειά του με το λεωφορείο. Όταν Παλαιστίνιος αυτονομιστής θα ολοκληρώσει μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας εντός του λεωφορείου, ο Κρόκ θα σωθεί από καθαρή τύχη. Στην εβδομάδα βομβιστικών επιθέσεων που θα ακολουθήσει, ο Κρόκ θα βρίσκεται σε όλες αλλά από καθαρή τύχη θα βγει αλώβητος. Έτσι χωρίς καν να καταλάβει το πώς θα γίνει ο εθνικός ήρωας, ο άνθρωπος που οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να σκοτώσουν. Όμως τώρα τα πράγματα αλλάζουν. Τώρα είναι πια γνωστός. Αν μέχρι τώρα οι Παλαιστίνιοι δεν τον ήξεραν, τώρα τον θέλουν νεκρό πάση θυσία.

Την  ίδια ώρα σε ένα νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ ένας Παλαιστίνιος βομβιστής αυτοκτονίας, ο Φάχμι, βρίσκεται σε κώμα. Και ενώ παλεύει για την ζωή του, προσπαθεί να καταλάβει πως ο Κροκ τον οδήγησε σε αυτή την κατάσταση.

Ο Assaf Gavron γεννήθηκε στο Ισραήλ το 1968 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε ένα μικρό χωριό έξω από τα Ιεροσόλυμα. Είναι γιος Άγγλων μεταναστών και για πολλά χρόνια έζησε στην Αγγλία. Θεωρείται αυθεντία σε μια μεγάλη γκάμα ζητημάτων γύρω από το σύγχρονο Ισραήλ, ενώ συχνά τοποθετείται γύρω από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις. Εκτός από ταμυθιστορήματα και διηγήματα  που έχει γράψει, έχει μεταφράσει και πολλά έργα, από Ταραντίνο μέχρι Κάφκα, ενώ είναι επίσης ποπ τραγουδιστής και συνθέτης.

To Croc Attack είναι ένα πολυεπίπεδο βιβλίο. Ίσως το βιβλίο με τα περισσότερα επίπεδα που έχουμε διαβάσει. Μια πολύ έξυπνα στημένη ιστορία δράσης, αγωνίας, χιούμορ και μυστηρίου  που θα μπορούσε να σταθεί από μόνη της είναι το πρώτο επίπεδο και αν το επιθυμεί ο αναγνώστης θα μπορούσε να μείνει και εκεί. Χωρίς φανφάρες, ανούσιες περιγραφές και πολυλογίες, αλλά δίνοντάς μας ξεκάθαρες και ξεκούραστες εικόνες, το Croc Attack από τεχνική άποψη είναι άρτιο και συμμετρικό, διαβάζεται άνετα και ξεκούραστα, ενώ οι δόσεις μεταξύ δράσης, μυστηρίου, χιούμορ και πολιτικοκοινωνικής κριτικής είναι ισορροπημένες και σωστά τοποθετημένες μέσα στην πλοκή. Χρησιμοποιώντας μικρά και κοφτά κεφάλαια από το οπτικό πεδίο του κάθε ήρωα εναλλάξ, ο Gavron δένει αριστοτεχνικά τις φαινομενικά άσχετες ιστορίες τους και προοδευτικά οδηγεί σε απρόσμενες εξελίξεις και ανατροπές μέχρι την τελευταία σελίδα του βιβλίου.

Τα συναισθήματα των ανθρώπων, τα προβλήματα και τα άγχη της σύγχρονης κοινωνίας, η εργασιομανία, και ο συνεχώς αυξανόμενος ρυθμός της ζωής κάνουν αισθητά την παρουσία τους στο βιβλίο υπενθυμίζοντας μας συνεχώς πως ανεξαρτήτου πολιτικών, κοινωνικών ή γεωγραφικών συνθηκών ο σύγχρονος άνθρωπος έχει αποφασίσει να ακολουθήσει προδιαγεγραμμένη πορεία.

Φυσικά το βιβλίο δεν θα μπορούσε να μην έχει πολιτικό υπόβαθρο από τον τόπο και μόνο στον οποίο διαδραματίζεται. Ο Gavron αν και Ισραηλινός κατορθώνει να δώσει αντικειμενική εικόνα της κατάστασης και να μοιράσει τις ευθύνες δίκαια και στις δύο πλευρές. Όχι, δεν πρόκειται για μια παθητική στάση με στόχο να χαϊδέψει αυτιά, αλλά διεισδύοντας βαθιά στον ψυχισμό, τις παραδόσεις και την κουλτούρα του κάθε λαού ξεχωριστά, μας δείχνει γιατί και οι δύο έχουν δίκιο από την δική τους πλευρά και γιατί είναι τόσο δύσκολο να σταματήσει κάποια στιγμή η αιματοχυσία. Ο διεθνής αναγνώστης έρχεται πλέον αντιμέτωπος με την καθημερινότητα και των δύο λαών και συνειδητοποιεί καλύτερα, σε σχέση με τα αποστειρωμένα ρεπορτάζ των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων  που παρακολουθεί από τον καναπέ του, την ανάγκη για μια λύση που θα οδηγήσει σε μια νέα ειρηνική αρχή.

Κατατάσσουμε το «Croc Attack» ανάμεσα στα καλύτερα βιβλία που έχουμε διαβάσει διότι καταπιάνεται με ένα τόσο σοβαρό θέμα και μας φέρνει αντιμέτωπους με μια πραγματικότητα που σοκάρει με τρόπο που δεν μπορούμε να αρνηθούμε. Και όλο αυτό το πετυχαίνει όχι με μίζερη αντιμετώπιση, δεν προκαλεί να λυπηθούμε, χωρίς σκληρές εικόνες, αλλά με όπλο το χιούμορ, το μυστήριο, την δράση και την αγωνία που προσφέρει ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα, το οποίο αφήνει για το τέλος υγιή προβληματισμό ενώ προκαλεί τον αναγνώστη να δει τα πράγματα από μια άλλη μετριοπαθή σκοπιά.

Είτε ως μυθιστόρημα δράσης, μυστηρίου και χιούμορ, είτε ως αναφορά στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, είτε ως σπουδή στο μυαλού και την κουλτούρα δύο διαφορετικών λαών, ακόμη και ως κριτική του πολιτικού  τοπίου ενός προβλήματος που αν και έχει σαφή αρχή δεν φαίνεται να έχει τέλος, το «Croc Attack» πρέπει να διαβαστεί από όλους.

*Αραβικός όρος για την εξέγερση