Θωμάς εκ Κέμπης

Αναζήτησα την γαλήνη παντού και πουθενά δεν τη βρήκα, παρά σε μια γωνιά μ'ένα βιβλίο. (Θωμάς ο εκ Κέμπης, 1471)

Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012

''Ο σατανάς με την πλερέζα'', Αγκάθα Κρίστι

Παρόλο που είμαι βιβλιοφάγος από τα παιδικά μου χρόνια, και οπαδός αυτού που λέμε αστυνομική –τύπου ψάξε το δολοφόνο- λογοτεχνία δεν είχα διαβάσει ποτέ μου Αγκάθα.
Το θεωρώ λάθος μου, αλλά όπως γνωρίζουν όσοι αγαπούν το βιβλίο με ανοιχτούς ορίζοντες, οι επιλογές είναι πολλές (ευτυχώς) και έτσι πάντα κάποιος κάτι αφήνει στην άκρη. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. 

Δεν γνωρίζω αν το συγκεκριμένο βιβλίο θεωρείται από τα καλά ή όχι της Κρίστι, γνωρίζω όμως ότι σε όλα ακολουθεί το ίδιο (πάνω κάτω) μοτίβο. Κάποιοι είναι συγκεντρωμένοι κάπου και ξαφνικά βρίσκεται ένα πτώμα. Ο ντετέκτιβ αναζητά τον δολοφόνο μέσα από πολλούς το ίδιο υπόπτους. Αυτό το τελευταίο είναι κατά την γνώμη μου και η μεγάλη ιδιαιτερότητα της Κρίστη. Δεν νομίζω να υπάρχουν άλλα αστυνομικά βιβλία με 10 υπόπτους. Είναι πολύ δύσκολο να κρατήσεις τις ισορροπίες ώστε να μην γίνει το βιβλίο σαπουνόπερα ή σούπα. Πρέπει να δικαιολογήσεις επαρκώς τα αθωωτικά στοιχεία και να τεκμηριώσεις τα ενοχοποιητικά. Και βέβαια όλα αυτά με μία μυθιστορηματική εξέλιξη, καθώς πρόκειται για βιβλία και άρα για ψυχαγωγία και όχι για Ντοκιμαντέρ. Τώρα όταν αυτό το κάνεις σε δεκάδες βιβλία, μάλλον υπάρχει μια μεγάλη λογοτεχνική αξία.

Για την υπόθεση δεν θα πω πολλά: Ένας γέρος πεθαίνει και στην κηδεία του μια συγγενής αναφέρει πως πρόκειται για δολοφονία. Σύντομα αυτή η συγγενείς δολοφονείται και ο Ηρακλής Πουαρό συγκεντρώνει όσους του συγγενείς – υπηρετικό προσωπικό- υπόπτους για να βρει τον ένοχο.

Η ατμόσφαιρα: Αγγλική επαρχεία του 50, πλούσιοι με τεράστιες βίλες, ιδιόρρυθμοι καλλιτέχνες, Αγγλοσαξονική ηρεμία και ψυχρότητα.

Γραφή: Η Κρίστι γράφει πολύ απλά και με ουσία, τίποτε περιττό αλλά και τίποτε δεν λείπει. Τα ονόματα των ηρώων πολλά και καμιά φορά απαιτείται το πισωγύρισμα σελίδων. Στο συγκεκριμένο βιβλίο υπήρχε στην αρχή ενα βοήθημα,το γενεολογικό δεντρο της οικογενεία και τα ονόματα όσων παρέστησαν στην κηδεία,βοήθημα πολύ χρήσιμο.

Τώρα η μεγαλύτερη κριτική που έχει δεχτεί η Κρίστι είναι κατά πόσο η υποθέσεις είναι τραβηγμένες από τα μαλλιά, κατά πόσο οι συμπτώσεις είναι σε υπερβολικό βαθμό και κατά πόσο επεξηγεί στο τέλος όλα όσα είχε αφήσει ανοιχτά και όχι μόνο όσα την βολεύουν

Πράγματι, αν πρόκειται ένας συγγραφέας 10 σελίδες πριν από το τέλος να εμφανίσει 10 στοιχεία που τα ξέρει μόνο ο ίδιος, τότε δεν υπάρχει κατά την γνώμη μου ούτε μαγιά ούτε τίποτα. Για να το κάνω πιο σαφές αν π.χ. αναζητούμε σε ένα βιβλίο το δολοφόνο, και γίνονται πράγματα, και υπάρχει μυστήριο και πάνω που περιμένεις την αποκάλυψη και την τεκμηρίωση ο συγγραφέας σου λέει πως όλα τα έκανε ένας ψυχοπαθής απλά και μόνο γιατί είναι τρελός και τον κορόιδευαν στο σχολείο, τότε καλύτερα να αφήσω την αστυνομική λογοτεχνία και να διαβάσω κανένα δοκίμιο. Σε αυτό το σφάλμα έχουν υποπέσει πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα της Αμερικάνικής λογοτεχνίας.

Συμβαίνουν όμως όλα τα παραπάνω στην Κρίστη;

Η απάντηση είναι όχι σε αυτό το βιβλίο. Φυσικά δεν γνωρίζω για το υπόλοιπο έργο της. Αλλά το συγκεκριμένο βιβλίο είναι αρκετά (όσο μπορεί – πρέπει ένα προϊόν τέχνης να είναι) ρεαλιστικό, οι χαρακτήρες αληθινοί και το βασικότερο: Όλα τα ενοχοποιητικά του δολοφόνου στοιχεία είχαν ήδη αναφερθεί, αλλά περνάνε απαρατήρητα από τον αναγνώστη την στιγμή που αναφέρονται. Έτσι δεν χάνεται η μαγεία αρκεί βέβαια να ψάξεις να τα βρεις, γιατί δεν σου το λέει η Κρίστι. Εγώ μόνος μου έψαξα να δώ αν η πλοκή μου έδειχνε τον δολοφόνο και απλά εγώ δεν το κατάλαβα. Και έτσι ήταν. 

Εντυπωσιακό! Τελικά το μέγεθος ενός ονόματος δεν είναι τυχαίο.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου