Θωμάς εκ Κέμπης

Αναζήτησα την γαλήνη παντού και πουθενά δεν τη βρήκα, παρά σε μια γωνιά μ'ένα βιβλίο. (Θωμάς ο εκ Κέμπης, 1471)

Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Stephen King, ''Οι ρυθμιστές''


Ήμουν πάντα καχύποπτος με τα βιβλία της σύγχρονης λογοτεχνίας, τα οποία σημειώνουν εκατομμύρια πωλήσεις και προωθούνται συστηματικά από το marketing όλων των εκδοτικών εταιρειών παγκοσμίως. Πολλά από αυτά τα βιβλία είναι προορισμένα για να γίνουν ταινίες στο Hollywood πριν ακόμη γραφτούν και αυτό κατά την γνώμη μου μειώνει πολύ την λογοτεχνική τους αξία. Αυτό έγινε πολύ έντονο με την πρόσφατη μόδα των γοτθικών μυθιστορημάτων με χαμένα σύμβολα κ.λπ., που έβγαλε (ανάμεσα σε καλά βιβλία) ένα κάρο σκουπίδια. Αντίστοιχα η λογοτεχνία τρόμου, μυστηρίου και φαντασίας που εκπροσωπεί ο Στίβεν Κίνγκ, έχει να δείξει πολλά τέτοια ατοπήματα καθώς υφίσταται ως είδος από πολύ παλιά. Τα βιβλία αυτά συνήθως απευθύνονται σε αναγνώστες μη συστηματικούς, χωρίς  αναγνωστικό background, και χωρίς σημαντικές απαιτήσεις. Τα νούμερα πωλήσεων όμως αλλά και ο επηρεασμός από την επιτυχία ενός βιβλίου δεν μπορούν να αγγίξουν τον συνειδητοποιημένο αναγνώστη. 

Ξεκινώντας την πρώτη μου επαφή με έναν από τους πιο πολυδιαβασμένους και εμπορικότερους συγγραφείς της εποχής μας, ήταν λογικό να έχω τους ενδοιασμούς μου και ταυτόχρονα την περιέργεια για τον αν αποτελεί εξαίρεση στα προαναφερθέντα. Και ξεκαθαρίζω από την αρχή πως όχι μόνο αποτελεί εξαίρεση, αλλά εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα σπουδαίο συγγραφέα, έναν μεγάλο λογοτέχνη που σίγουρα στις  μελλοντικές γενιές θα θεωρείται κλασσικός. 

Ο ίδιος ο Κίνγκ ήθελε να δει αν και κατά πόσο τα βιβλία του αγοράζονται λόγω του ονόματος του και της προώθησης που το ακολουθεί, αλλά και  να μην γεμίσει η αγορά με βιβλία του, μια και είναι πολυγραφότατος. Έτσι αποφασίζει να εκδώσει κάποια βιβλία με ψευδώνυμο. ‘Οι ρυθμιστές’ κυκλοφόρησαν με φερόμενο ως συγγραφέα τον Ρίτσαρντ Μπάχμαν ο οποίος είχε  πλήρες βιογραφικό σημείωμα,  φωτογραφία κ.λπ. ενώ έγραψε και άλλα βιβλία με αυτό το ψευδώνυμο. Κάποια στιγμή αποκαλύφθηκε η αλήθεια και για αυτό αλλά και για άλλα ψευδώνυμα που κατά καιρούς χρησιμοποίησε ο Κινγκ. Το εμπορικό αποτέλεσμα ήταν το ίδιο, και ενδιαφέρον παρουσιάζει η δήλωση κάποιου κριτικού, ο οποίος   αποκάλεσε τον Μπάχμαν  ‘Στίβεν Κίνγκ χωρίς συνείδηση’.

Η υπόθεση του βιβλίου (από το οπισθόφυλλο) τραβάει από την πρώτη στιγμή τους φίλους του είδους:

Είναι ένα καλοκαιριάτικο απόγευμα στο Γουέντγουορθ του Οχάιο, και στην οδό Πόπλαρ όλα μοιάζουν φυσιολογικά και συνηθισμένα, όπως κάθε μέρα. Εκτός από ένα κόκκινο φορτηγάκι που έχει σταματήσει πάνω στο λόφο με αναμμένη τη μηχανή. Σε λίγο θα ξεκινήσει, και τότε θ' αρχίσει το μακελειό. Μια ήσυχη γειτονιά θα μετατραπεί σε κόλαση.

Ενώ τριγύρω γίνεται χαλασμός, ένα σπίτι παραμένει φαινομενικά ήρεμο. Είναι σκοτεινό και φωτίζεται μόνο από την τρεμάμενη οθόνη μιας τηλεόρασης. Όμως τίποτε δεν είναι φυσιολογικό σ' αυτό το σπίτι, εδώ και καιρό: η Όντρεϊ Γουάιλερ και ο αυτιστικός ανιψιός της, ο οκτάχρονος Σηθ Γκάριν, δίνουν εκεί μέσα τη δική τους μάχη, που έχει μετατρέψει το νούμερο 247 της οδού Πόπλαρ σε φυλακή.


Όταν πέσει η νύχτα, όσοι έχουν επιζήσει θα βρεθούν σ' έναν άλλο κόσμο, όπου όλα είναι δυνατά -όσο τρομερά κι αν είναι. Εκεί όπου κυβερνούν οι Ρυθμιστές και κανείς δεν ξέρει πώς να τους αντιμετωπίσει...
 
Το βιβλίο στις 448 σελίδες του έχει από όλα, στην κυριολεξία.  Μετάβαση σε διαφορετικούς χρόνους, μετάβαση σε διαφορετικούς χώρους, άλλες διαστάσεις, επιστολές, σκίτσα, αποκόμματα περιοδικών, αναφορές σε ταινίες, τηλεοπτικές σειρές, όλα τόσο αριστοτεχνικά δοσμένα και  δεμένα μεταξύ τους, που πραγματικά δεν ξέρεις που τελειώνει η πραγματικότητα και αρχίζει το βιβλίο. Αλλά και κάτι ακόμη σημαντικότερο. Όταν πλέον είσαι μέσα στο βιβλίο, ούτε και εκεί ξέρεις που τελειώνει  η πραγματικότητα και που αρχίζει ο φανταστικός κόσμος των ηρώων του βιβλίου. Προχωρώντας προς την μέση τα ερωτηματικά πυκνώνουν, δράση και εξέλιξη κορυφώνονται και σιγά σιγά χωρίς καμία υποχώρηση και ‘κοιλιά’ στην πλοκή, ο Κινγκ απαντάει ένα προς ένα τα ερωτήματα για να φτάσει μέχρι την τελευταία σελίδα με μια σφιχτοδεμένη πλοκή και μια γραφή που περιγράφει όσο ακριβώς χρειάζεται χωρίς να κουράζει σε κανένα μα κανένα σημείο. Παρ όλη την καταιγιστική δράση το συναίσθημα δεν λείπει ούτε και οι συγκινητικές στιγμές στην σωστή δόση όμως.

Αν και το βιβλίο ανήκει στην κατηγορία ''φαντασίας'', όχι μόνο δεν  κουράζει με γεγονότα τραβηγμένα από τα μαλλιά αλλά στο τέλος, σίγουρα θα αφήσει στο μυαλό του αναγνώστη μια πιθανότητα όλα τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν  να μπορούν να συμβούν στην πραγματικότητα. Και αυτό σε ένα βιβλίο φαντασίας είναι η μεγαλύτερη επιτυχία. Το να κατορθώσει δηλαδή ο συγγραφέας, ειδικά στο τέλος, να θέσει δυσδιάκριτα όρια μεταξύ φανταστικού και πραγματικού. Ο Στίβεν Κίνγκ διδάσκει συγγραφική τέχνη και γνώμη μου είναι ότι πρέπει να διαβαστεί και υπό αυτό το πρίσμα από όσους γράφουν.

Εν κατακλείδι μπορεί να μην έχουμε να κάνουμε με έναν συγγραφέα και ένα βιβλίο κλασσικής σχολής ή αλληγορικής λογοτεχνίας, αλλά σίγουρα έχουμε να κάνουμε με κάτι παραπάνω από ένα ψυχαγωγικό ανάγνωσμα. Συνίσταται ανεπιφύλακτα για τους λάτρεις του είδους, ενώ για όσους δεν είναι φανατικοί αυτών των βιβλίων  θα συμβούλευα πριν τα απορρίψουν εντελώς, να έχουν πρώτα διαβάσει Στίβεν Κίγκ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου